Mijn vriend Hirdes begon zijn verhaal. Een verhaal, dat in Hong Kong speelt en een hele nacht in beslag zou nemen. 

Een verhaal, dat het roofdier Onzekerheid met elk gesproken woord zou voeden. Een verhaal, dat mij onherroepelijk op de lange weg van de innerlijke verandering zou brengen. Vol onzekerheid en angst voor het onbekende. Maar dat besefte ik pas goed, toen de geschiedenis ten einde was en de ochtend aanbrak.....

"O ja, ik ben vorige maand nog daar geweest. Natuurlijk, je weet immers best dat ik regelmatig voor de zaak naar' de 'Baai van de Zoete Geuren' ga. Met 'n variant op de uitspraak van een beroemd man, zeg ik: 'Oost is Oost en West is West en af en toe ontmoeten ze elkaar'. Het is frappant te zien hoe de uitersten in Hong Kong samen komen. Zakelijk is het een hele toer. Je moet er zeker van zijn dat je al de afspraken, voorstellen en ontwerpen tot in de laatste details hebt doorgesproken. Dan zet je alles uitgebreid op papier en wanneer je thuis bent, houd je via e-mail en telefoon regelmatig contact met de mensen die aan de andere kant van de wereld voor je werken.

Veel Chinezen uit Hong Kong zijn met de fabrikanten in China joint-ventures aangegaan. Op deze manier zijn ze letterlijk en figuurlijk de tussenpersonen tussen Oost en West. Grote onder - nemingen in Europa en Amerika hebben managers in dienst, die speciaal zijn opgeleid om met de Chinezen te onderhandelen. Deze mensen wonen soms jaren in China. Het is interessant hun belevenissen eens te horen. Er zijn er zelfs die freelance werken voor firma's in het Westen. Voor een kleine ondernemer als ik, is dat niet interessant. Ik doe liever zaken met mijn partners in Hong Kong. Zij onderhouden de contacten met het vasteland van China".

" Zo ", onderbrak Hirdes zijn alleenspraak. " Laten we nog een afzakkertje nemen en op jouw kamer verder gaan. Je hebt zeker een ijskast vol alcoholische versnaperingen? ". Ik beaamde zijn veronderstelling en voegde er aan toe dat ik me voorlopig wilde beperken tot het nuttigen van frisdrank. Eenmaal op mijn kamer liep Hirdes regelrecht op de kleine ijskast af, die voor vele reizigers het hart uitmaakt van het eentonige slaapvertrek. Wanneer reizigers in Europa als enige oriëntatie de hotelkamer zouden hebben, zouden ze wellicht de indruk krijgen dat ze geen meter vooruitgekomen waren.

Mijn vriend toonde geen teken van dronkenschap, hoewel hij reeds menig glas wijn en zeker een kwart liter whisky aan Bacchus geofferd had. Hirdes koos een klein flesje whisky, typisch voor iedere hotelkamer. Hij nam plaats op een stoel, die op het eerste gezicht niet gebouwd was voor een man van zijn statuur. De houten constructie kreunde, maar hield gelukkig stand. Anthony nam geen notie van het houten protest, gewend aan velerlei geluiden, afkomstig van voorwerpen waarop hij placht neer te zitten.

" Vraag me niet wat Hong Kong voor de toerist te bieden heeft. Ik ben geen toerist, maar zakenman en een reisbrochure kan dat beter vertellen. Ik handel telkens mijn zaken af; vergewis me ervan dat alles tot in de puntjes geregeld is en vertrek weer ", hernam Hirdes in een poging zich aan te passen aan zijn te nauwe stoel.  "Wat ik je wel wil vertellen is de geschiedenis die onlangs speelde in een van de hotels in Kowloon. Daarom heb ik ook aangedrongen om in de beslotenheid van deze kamer verder te praten. Niet vanwege dit vocht ", duidend op het glas whisky in zijn handen. In een teug liet hij de drank naar binnen glijden. "Houdt de keel nat tijdens het praten ", merkte de globetrotter droog op.

" Een paar maanden geleden nam ik het vliegtuig vanaf Schiphol naar Hong Kong. De charter - maatschappij 'Far East Pacific' concurreert met onze noodlijdende Europese vliegende firma' s door middel van aantrekkelijke prijzen, bijzonder goede service en de Aziatische glimlach van bevallige stewardessen. Het was geen wonder dat de vlucht bij aankomst in de vertrekhal, overvol bleek te zijn. Als ervaren passagier op het traject Schiphol richting Hong Kong, weet ik wat het betekent zestien uren aan een vliegtuigstoel gekluisterd te zitten. Ik reserveer dan ook steevast een plaats aan een van de zij-uitgangen van het toestel. Op die manier heb ik veel beenruimte en kan ik van tijd tot tijd een praatje maken met een van de mooie Aziatische stewardessen die terzijde van de uitgang een zeteltje hebben.

De vlucht leek dit keer minder tijd in beslag te nemen. Misschien was ik beter bestand tegen 'jet-lag' want ik genoot, dankzij het oogkapje, dat de chartermaatschappij in haar welkomstgeschenk verpakt, een goede nachtrust. Enige uren voor de aankomst op Hong Kong International Airport werd ik door een stewardess uit mijn sluimer gehaald met een ontbijt van sandwiches, koffie en fruitsap. Ik nuttigde deze maaltijd met de slaap in mijn ogen en hoorde ondertussen gelaten het nerveuze gebabbel aan van een Engelse dame, die naast mij zat en gelukkig nu pas haar praatzieke mond opendeed.

Zij maakte mij deelgenoot van allerlei wetenswaardigheden over Hong Kong: waar ik golf kon spelen, een picknick kon houden, fruit de mer kond eten; waar Chinese opera' s opgevoerd werden ( alsof ik daar tijd voor zou vinden). Enfin, te veel om op te nomen, te weinig om te onthouden.

Op het moment vlak voor de landing lette ik goed op. Het is altijd een spannend ogenblik wanneer het vliegtuig over de gebouwen scheert. Ik zie er dan verlangend, maar tot nog toe tevergeefs naar uit of ik misschien iemand in bed kan zien liggen, of bezig aan zijn ontbijt, of iemand zie die net zijn vrouw aan het uitschelden is. Voor mijn ogen richtten de wolkenkrabbers van de voormalige Britse Kroonkolonie zich eenparig naar de hemel als de stijve vingers van dode handen, die smeken om meer ruimte.

Ongemakkelijk in mijn huid door het tijdsverschil en opnieuw verrast door het vochtig-warme klimaat, snoof ik een uur later de weeïge lucht op van de 'Baai der Zoete Geuren'. Die zoete geuren zijn dan wel lang geleden, dacht ik, mijn neus ophalend. Maar ja, wat zullen de Hong Kong Chinezen zeggen, wanneer ze in Amsterdam zijn? 

Met mijn bagage op een karretje gepakt, gebaarde ik bij de uitgang van het vliegveld naar een taxi. De rood-wit gekleurde taxi' s van Hong Kong: ze berijden de straten, niets en niemand ontziend, als de stieren van Pamplona. Ik overhandigde de chauffeur het kaartje van mijn hotel in Kowloon. Aan de ene zijde stond het adres vermeld in het Engels, aan de andere zijde in het Kantonees. De enige methode die werkt.

Achteroverleunend liet ik Hong Kong aan mij voorbijgaan. Nergens ter wereld komen Oost en West zo stralend samen als op deze plek. Waar mensen elkaar ontmoeten stellen ze tevens hun rijkdom ten toon. De overvloed en luxe doen pijn aan de ogen. De moderne bouwmaterialen zijn van de duurste soort. Er komt marmer, kostbaar tropisch hout, chroom, zelfs zilver en goud aan te pas. Ik herinnerde me een van de opmerkingen van de babbelzieke dame uit het vliegtuig: "Hong Kong gebruikt in een week meer elektriciteit  dan uw landje in een jaar". Ondanks dit 'landje' wilde ik haar graag geloven.

De rood-witte taxi leverde mij snel en zonder verdere incidenten af bij het Cameron Hotel in Kowloon. De glazen toegangsdeur van de benedenverdieping opende automatisch en de gekoelde lucht van een geweldige airco sloeg mij in het gezicht. Ik vreesde weer voor een verkoudheid. Vreemdelingen in Hong Kong zijn niet gewend aan de temperatuurverschillen binnen- en buitenshuis. Snotterend en proestend begeven ze zich van de ene zakenlunch naar de andere en verraden zich bij voorbaat.

Ik rekende af met de taxichauffeur, nam de bagage in ontvangst en betrad de rode loper, die mij tot in het binnenste van de laag gelegen hal voerde. Twee in rode uniformen gestoken liftboys schoten op mij af en uitten zich in vele verontschuldigingen, omdat zij mij niet eerder van de bagage verlost hadden. Chinezen zijn tegenover vreemdelingen altijd zeer voorkomend. Hun vriendelijkheid ontwapent, hoewel ik weet dat gewin aan de basis van hun handelen ligt. Ik liet de koffers achter in de veilige handen van de liftboys en begaf mij per roltrap naar de hoger gelegen receptie van het Cameron Hotel.

Aan de balie ontving de reception manager Miss Hu mij als een oude bekende. Ik tekende de formulieren die de bevallige Hu mij onder de neus duwde en antwoordde met " yes, yes, yes  " op haar nog altijd onverstaanbaar Engels. Ik verlangde hevig naar een warm bad en een bed van de Kroonkolonie. Aangeslagen slofte ik naar de lift, duwde op de knop en draaide me om. " Wanneer ik de laatste rest zuivere lucht inadem, zal ik zeker terugdenken aan de architect van het Cameron Hotel  ", dacht ik en keek naar het kostbaar tropenhout waarmee de ontvangsthal en de receptie in het geheel bekleed waren.

De lift arriveerde. De deur opende en toonde een voortzetting van het omschreven interieur. Een spiegel aan de wand van de lift bevestigde hoe ik mij voelde en als een automaat bracht ik mijn vinger naar het cijfer dat overeenkwam met de etage waar mijn hotelkamer zich bevond. Geluidloos en zonder de geringste schok zette het mechanisme zich in beweging. De grote spiegel aan de wand gaf de lift iets ruimtelijks en de houten bekleding wekte de indruk van een aangename wachtkamer en niet van een koker, zwevend tussen hemel en aarde. In weerwil van de zwaartekracht begaf ik mij voor een tijd hemelwaarts en keek verlangend uit naar het oplichten van het etagenummer. De lift kwam op het verwachte ogenblik tot stilstand en opgelucht stapte ik uit. Slechts even verbaasd, over het gevoel van onbehagen, dat een tochtje in een hijshok teweeg had gebracht. De vermoeidheid maakte het verder onmogelijk om deze gewaarwording te overdenken. In de kamer sloeg ik het lang verbeide bad over. Bezweet en met de kleren aan liet ik mij op bed vallen en sliep terstond in.

Ik had een boze droom: ik stond voor een bodemloze put en viel voorover. Plotseling tuimelde de ruimte om mij heen. Ik viel niet langer, maar schoot omhoog, de duisternis in. Zwevend tussen hemel en aarde, zonder houvast. Zonder een gevoel van richting. Niet wetend waar ik terecht zou komen, zag ik in de duisternis gezichten. Dit ontstelde mij. Ik zag duidelijk het gezicht van een blonde vrouw. Een mooie verschijning met zachte, blauwe ogen. Daarna zag ik een Chinees... en daarna....

Met een schok kwam ik overeind...

... in bed. Klam van het zweet realiseerde ik mij, dat ik gedroomd had. Een gevoel van opluchting trok door mijn hele lichaam. Ik ontdeed mij van mijn kleren en nam een warme douche. Alvorens ik weer in bed kroop en mij overgaf aan een zware en droomloze slaap, zag ik het gezicht terug van de blonde vrouw. Ik vroeg mij af hoe ik van deze onbekende vrouw had kunnen dromen. Ik zag haar gezicht terug als betrof het een fotografie. Het gelaat was ovaal van vorm. De huid die bijzonder mooi van tint was, liet iets van haar leeftijd doorschemeren. De grote eveneens ovaal gevormde blauwe ogen sprankelden van levenslust. Haar kleine rechte neusje, wees een weinig omhoog, wat op een vastberaden karakter duidde. Haar mond omsloot twee rijen kaarsrecht witte tanden, die ze lachend ontblootte. Ik hoorde haar lachen. Een luide, maar prettig klinkende lach.

De volgende ochtend werd ik vroeg wakker. Uitgerust besloot ik de nieuwe dag nuttig te besteden en na een overdadig ontbijt bracht ik een bezoek aan mijn Chinese relaties. De zakelijke beslommeringen namen bijna de hele dag in beslag. Het was reeds avond toen het rood-witte gevaar, dat taxi heet, mij moe maar voldaan naar het Cameron Hotel terug bracht. Bij de lift aangekomen, wees mijn wijsvinger naar de knop, juist op het moment dat de liftdeur open ging. Pal tegenover mij stond een blonde vrouw, die mij spottend observeerde. Een luide lach maakte duidelijk dat ik mij in een komische situatie bevond: wijzend naar de knop van de lift en blijkbaar met een verdwaasde uitdrukking op mijn gezicht, terwijl ik onafgebroken naar de blonde verschijning staarde.

" Nah, wass ist? Treten Sier herein, oder bleiben Sie stehen? " Met het rood op mijn kaken en niet wetend hoe mijn figuur nog te redden, trad ik de lift binnen. Ik stond als aan de grond genageld. Dit kon niet waar zijn. Die vrouw kende ik terug uit mijn droom! Ik kende haar gezicht, haar stem en haar mimiek, nog voordat ik haar ooit had ontmoet. Joodse geleerden zeggen dat dromen een profetisch karakter kunnen hebben. Hoe was het mogelijk dat ik die vrouw van te voren had gezien? Waarom? Was het een waarschuwing of een weergave van wat mij te wachten stond?

Mijn God! Die droom was een regelrechte nachtmerrie! De paniek gierde door mijn lijf. Zwarte plekken dansten voor mijn ogen en mijn hart leek een slag over te slaan. De vrouw keek in mijn richting alsof zij niets van mijn paniek merkte. Haar gelaat en de milde uitdrukking van haar mond staan voor altijd in mijn geheugen gegrift. Het was tevens het laatste wat ik de komende uren te zien kreeg.

De lift had zich ondertussen in beweging gezet en op de cadans van een zoemende airco, zweefde het gevaarte makkelijk naar boven. Dan een slag. Ogen en maag leken elkaar in het midden van het lichaam te ontmoeten. Duisternis. Complete duisternis. Met het beeld van de Duitstalige vrouw nog op mijn netvlies, schoot de gedachte door mij heen dat er een storing in de aandrijving van de lift was opgetreden. Een storing of een uitval van elektriciteit in heel Hong Kong, zoals wel vaker gebeurt in de voormalige Kroonkolonie. De lift stond ergens stil tussen hemel en aarde. De donkerte irriteerde mij. Ik zag geen hand voor ogen. Het vertrouwde zoemen van de airco was gestopt. Op dat ogenblik maakte ik mij daar de minste zorgen om. Later bleek hoe ik dat geluid zou missen.

" Wass ist los?  Wass geschieht? ", sprak een stem uit het duister. Ik bevond mij niet alleen in dit zwarte gat en dat gaf mij weer moed. "Probeer de alarmknop te vinden en ga er vlak voor staan. Dan krijgen we iemand van de afdeling onderhoud via de intercom te horen. Wees maar niet bang. We zijn hier zo uit ", zei ik in gebrekkig Duits. In onze verlichte maatschappij is het tegen - woordig moeilijk een plekje te vinden dat geheel van licht verstoken is. Hier of daar schijnt altijd wel een lampje of valt het schijnsel van en verre lichtbron het vertrek binnen. Niet in de lift. De elektriciteit was uitgevallen en de duisternis die daar op volgde, geleek een inktzwarte wade, die elk zicht ontnam.

Deze duisternis herkende ik. Ooit heb ik 's nachts in een gehuurde auto over de binnenwegen van Roemenië gereden. De afstand tussen Boekarest en Brazov bedraagt slechts tachtig kilometer, maar die weg is de langste en meest onveilige, die ik in mijn leven heb afgelegd. Het mag een wonder heten, dat ik in die zwarte nacht niet een koe heb overreden, die midden op de weg een dutje deed. Erger nog, dat ik niet ben ingereden op een kar volgeladen met landarbeiders. Een wonder....

Tot mijn verbazing merkte ik dat het ontbreken van licht mijn aandacht naar binnen richtte. De stem van de vrouw, die na enig tasten de knop van de intercom had gevonden, bracht mij terug naar de werkelijkheid. " Hallo, ist da jemand? Hallo...? "

Wanneer de ogen geen prikkel meer van buitenaf ontvangen en de peilloze diepte van een zwarte nacht lijf en leden gevangen houdt, is het opmerkelijk hoe snel ons zenuwstelsel kan inspelen op deze nieuwe situatie. Nu het visuele zintuig buiten spel stond, ontwaakte een innerlijk oog, waarvan ik mij tot op dat moment geen rekenschap had gegeven. Ondanks de drukkende atmosfeer, die ontstaan was door het uitvallen van de airco, tastte ik met de geest heel mijn wezen af. Als nooit te voren werd ik bewust van mijn lichaam, geest en verstand. Ik voelde mijn bloed stromen en hoorde verbaasd hoe rustig en regelmatig mijn hart klopte. Het was een fijne en bijna het normaal gevoelen overschrijdende gewaarwording. Mijn verstandelijk vermogen, of moet ik het mijn geest noemen, kwam in een ruimere dimensie terecht. Ik keek zonder werkelijk te zien. Met mijn innerlijk oog nam ik een eindeloze ruimte waar. Onmetelijk en stil.

" Hallo...ist da jemand? Hallo...? " De heldere stem van de Duitstalige, die de onfortuinlijke situatie met mij deelde, drong tot mij door. Ik raadde haar aan, haar adem te sparen en voorzichtig op de bodem van de lift te gaan zitten. Op deze wijze verbruikte zij immers weinig energie. De lucht in de lift drukte zwoel en zwaar op onze ademhaling. Hoewel ik niet vreesde voor een direct gebrek aan zuurstof, leek het me raadzaam om zo weinig mogelijk te bewegen. Ik vroeg de vrouw beleefd naar haar lichamelijke gesteldheid en probeerde haar met een opbeurend woord gerust te stellen. De directie van het hotel zou zeker al op de hoogte zijn van de technische storing en met man en macht werken aan een oplossing. Deze redenering scheen de vrouw redelijk toe, want zij ging voorzichtig zitten en sprak bijna geen woord meer gedurende ons gedwongen verblijf tussen hemel en aarde.

Ik vroeg haar nog hoe het duister op haar inwerkte, benieuwd of zij mijn ervaring kon delen. Haar antwoord was even ontnuchterend als oprecht: " Was ich nicht sehe, kann mich nicht ärgern ". Ondanks de aandacht die ik aan de vrouw besteed had bleef de kosmische dimensie mijn geest omhullen. Hier bevond ik mij samen met een vrouw op enkele vierkante meters en toch was ik lichtjaren van haar verwijderd. Vertoevend in een andere dimensie. Ruim en ontzagwekkend groot. Ik genoot deze schijnbare tweedeling, te meer daar mijn geest een ongekende vrijheid smaakte. Hoe lang deze extase duurde, weet ik niet. Later hoorde ik dat wij ongeveer vier uur hebben vastgezeten. Ik kan het nog steeds niet geloven. Mij scheen het gedwongen verblijf slechts even te duren.

Onverwachts hoorden wij gestommel boven op de lift en bemerkten dat er panelen werden verwijderd. De brede lichtstraal van een zaklamp sneed onbarmhartig door onze duisternis en pijnigden de ogen, die onwennig en met samentrekkende leden reageerden. Met enige moeite kon ik het gezicht van een Chinese man herkennen. Beleefd lachend en met verontschuldigingen van de directie van het hotel wist hij ons te melden dat wij spoedig uit onze benarde situatie zouden worden bevrijd. Nogmaals bood de Chinees zijn verontschuldigingen aan met het verzoek deze onplezierige ervaring niet aan de directie en het personeel van het hotel te wijten, aangezien heel Hong Kong vier uur zonder stroom had gezeten. De man verdween.

Genietend van de stroom zwoele, doch vrije lucht...

dacht ik terug aan de woorden die de man gesproken had: een gedwongen verblijf van vier uur in een gestrande lift, dat mij slechts even had toegeschenen. Met een schok kwam ik tot de ontdekking dat met het binnendringen van de lichtstraal  abrupt een einde was gekomen aan mijn kosmische droom. De wereld was weer even nuchter en reëel als van te voren. De Duitstalige was opgewekt. Zij prees de leiding van het hotel en de Chinese monteur. " Schön dass er gewusst hat, dass ich hier war. Er hat ja Deutsch geredet. "

Ik stond perplex. Het was onmogelijk dat de Chinese monteur Duits had gesproken. De man had zijn boodschap immers in gebrekkig Engels gebracht. Het duurde niet lang meer of wij bevonden ons bezweet en vermoeid bij de receptie van het hotel en hoorden duizend excuses aan voor het doorstane leed. Ik liet de stroom gelaten over me heengaan. De nerveuze receptie manager Miss Hu voerde het woord en nadat zij haar litanie beëindigd had, vroeg ik haar of ik de monteur mocht spreken. Hij had ons toch de blijde boodschap van onze aanstaande verlossing gebracht. Waarschijnlijk met gevaar voor eigen leven. Ik stuitte op een Oosterse muur van glimlachend zwijgen. Geïrriteerd herhaalde ik mijn verzoek, waarop Miss Hu zich verontschuldigde en terugtrok voor een beraad met haar superieuren.

Iets later kwam zij terug en wist mij vriendelijk doch beslist mede te delen, dat de directie niemand naar boven had gestuurd. De storing had te maken met een totale uitval van de elektriciteit in Hong Kong. Het hotel beschikte overigens niet over een eigen technische dienst en het onderhoud was in handen van een gespecialiseerde firma. Niemand was via de liftkoker naar de lift afgedaald. Bovendien, hoe stelde ik mij dat voor? De afdaling zou voor een acrobaat uit de Chinese Opera al levensgevaarlijk zijn. Laat staan voor een onderhoudsmonteur.

Wat kan ik nog aan mijn verhaal toevoegen? ", sprak mijn vriend Anthony Hirdes. Hij keek vermoeid in het lege glas whisky, dat hij tijdens zijn urenlange monoloog in zijn rechterhand had vastgehouden.. " De Duitstalige heb ik niet meer gezien of gesproken. Waarom ook? Een verklaring van ons beiden dat er daadwerkelijk een man boven op de lift heeft gezeten, zou toch geen gehoor hebben gevonden. Nadien heb ik vaak met gesloten ogen gezocht naar die eindeloze ruimte, waar mijn geest een nooit gekende vrijheid genoot. Deze kosmische droom bleek echter eenmalig. Er is meer, Horatio ", besloot Hirdes glimlachend en wees met zijn lege whisky glas naar de opkomende zon.

De doorwaakte nacht had plaats gemaakt voor een bescheiden zon. Zijn waterige licht over - stroomde de stad Hannover. Voor de bewoners begon weer de routine van een nieuwe dag. Het fantastische verhaal van mijn vriend had een onmiskenbare uitwerking op mijn gemoed. In mijn leven vindt een totale en onnoembare verandering plaats. Een verandering die zo diep in mijn persoonlijkheid zal ingrijpen, dat ik de gevolgen niet meer kan overzien. Hiervoor heb ik angst. Grote angst.

finis rl 93